میکسوماتوز در خرگوش خانگی

میکسوماتوز Myxomatosis، یک بیماری عفونی جدی (اما قابل پیشگیری) در خرگوش ها است. علائم و راه های درمان Myxomatosis در خرگوش را در مقاله دام و پت بخوانید. پیشرفت در شناسایی روش های انتقال این بیماری، ابزارهای تشخیصی و معرفی واکسن های موثر، کنترل تلفات مربوط به این بیماری را امکان پذیر کرده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد مراقبت از خرگوش خانگی خود، با یک دامپزشک تماس بگیرید.

عامل ایجاد کننده بیماری میکسوماتوز، ویروس میکسوم است. این ویروس، اولین بار در اواخر قرن نوزدهم در اروگوئه شناخته شد. در اواسط قرن بیستم، برای کنترل جمعیت خرگوش ها، به استرالیا انتقال یافت. در حال حاضر، این ویروس تقریباً در سراسر جهان وجود دارد. خرگوش های اروپایی، شدیدتر از خرگوش های آمریکایی، تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند.

علائم بالینی میکسوماتوز در خرگوش های خانگی

اولین علائم عفونت میکسوماتوز در خرگوش های خانگی، بروز تورم و التهاب و ایجاد توده های پر از مایع در اطراف سر و صورت آن ها است. “چشم های خواب آلود” یکی دیگر از علائم کلاسیک این عفونت است. این علامت، همراه با تورم لب ها، بخش های متورم ریز در داخل گوش و توده های متورم در اطراف مقعد و اندام تناسلی، می توانند به عنوان معیار های تشخیصی، مورد استفاده قرار بگیرند.

در عرض یک روز یا بیشتر، این تورم ها می توانند آنقدر شدید شوند که باعث کوری حیوان خانگی تان می شوند. با بروز تورم، خوردن و آشامیدن، به تدریج برای خرگوش خانگی تان دشوارتر می شود. مرگ حیوان، معمولاً در عرض 12 روز بعد، به وقوع  می پیوندد.

تشخیص ابتلا خرگوش خانگی به میکسوماتوز، با شناخت علائم بالینی، بیوپسی ضایعات و جداسازی ویروس میکسوما انجام می شود. همچنین ممکن است پس از مرگ، به کمک روش های خاص، ابتلا خرگوش به این بیماری، تایید شود‌.

خطر شیوع میکسوماتوز

بیماری میکسوماتوز، معمولاً از طریق حیوانات ناقل، به حیوانات سالم منتقل می شود. همچنین این ویروس ممکن است توسط کک ‌ها یا پشه ‌هایی که از خرگوش های آلوده تغذیه می کنند، به خرگوش های سالم انتقال پیدا کنند.

ویروس میکسوما، در میزبان هایی از نوع حشرات تکثیر نمی ‌شود. اما می ‌تواند به صورت فیزیکی، با قرار گرفتن روی دهان حشره، در محیط شیوع پیدا کند. این ویروس می تواند در خون کک ها، حتی در طول فصل زمستان، زنده بماند. با این حال، از آن جایی که این ویروس می تواند مستقیماً بین خرگوش ها، از طریق تماس نزدیک پخش شود، کنترل شیوع بیماری صرفاً با از بین بردن حشرات مکنده خون، امکان پذیر نیست.

کنترل شیوع میکسوماتوز، بر اساس سه اصل کلی، اقدامی مهم و ضروری است، از جمله:

الف) خرگوش های وحشی را از خرگوش های خانگی دور نگه دارید.

ب) کنترل انگل های حشره ای. میکسوماتوز معمولاً از طریق حشرات خونخوار در محیط شیوع پیدا می کند و از این نظر، مبارزه با کک، امری حیاتی و ضروری خواهد بود. روش ‌های مفید کنترل جمعیت کک، شامل استفاده از انواع اسپری ‌ها و روش های استاندارد مختلف، است.

برای اطلاع از جزئیات بیشتر، با یک دامپزشک مشورت کنید. با این حال، کنترل جمعیت پشه ها، دشوارتر است. اما می توان از نوارها و توری های دافع حشرات استفاده کرد. قفس و کف پوش خشک نیز از افزایش جمعیت پشه ها در محل زندگی خرگوش، پیشگیری می کند.

ج) برنامه واکسیناسیون حیوان خانگی تان را دنبال کنید. در حال حاضر، یک نوع واکسن ترکیبی موجود است که می تواند برای ایمن سازی خرگوش های خانگی در برابر میکسوماتوز و بیماری خونریزی دهنده ویروسی، استفاده شود. با یک بار تزریق این واکسن، در برابر هر دو بیماری، مصونیت ایجاد می شود.

این واکسن، فقط باید پس از معاینه خرگوش خانگی، توسط یک دامپزشک تجویز شود‌. اگر سوالات بیشتری درباره واکسیناسیون خرگوش های خانگی دارید، با یک دامپزشک تماس گرفته و با او مشورت کنید.

علل بروز میکسوماتوز در خرگوش های خانگی

میکسوماتوز توسط ویروس میکسوما ایجاد می شود. میکسوما، نوعی ویروس آبله است که فقط خرگوش ها را آلوده می کند.

همچنین گونه ‌های مختلفی از این ویروس آبله وجود دارد که از نظر حدت (به طور کلی یعنی توانایی ایجاد بیماری) متفاوت اند. به طور کلی، خرگوش ‌های وحشی و اهلی، می‌ توانند به میکسوماتوز مبتلا شوند. خرگوش های آلوده، ممکن است به طور ناگهانی، بسیار بیمار شوند.

 به عنوان مثال، ممکن است که آبریزش چشم ایجاد شود(ملتحمه)، تب شدید بروز پیدا کند(دمای مقعدی بیش از 103 درجه فارنهایت)، حیوان خانگی تان اشتهای خود را از دست بدهد و بی حال شود. اگر خرگوش خانگی تان این علائم را بروز داد، احتمال مرگ این حیوان در عرض 48 ساعت غیر محتمل نخواهد بود‌.

کک خرگوش معمولاً عامل اصلی بروز میکسوماتوز در خرگوش های خانگی است. متأسفانه درمان خاصی برای میکسوماتوز وجود ندارد، بنابراین فقط مراقبت های حمایتی (دریافت مایعات، آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری از بروز عفونت های ثانویه و داروهای ضد درد) می تواند توسط دامپزشک حیوان خانگی شما ارائه شوند.

از آن جایی که خرگوش های اهلی با احتمال زیادی برای آلودگی با این ویروس رو به رو هستند و علائم بیماری را تجربه می کنند و رنج می کشند، در اغلب اوقات، انجام اتانازی توصیه می شود. با این حال، در برخی موارد، مراقبت تسکینی می تواند به یک خرگوش سالم، اجازه بهبودی بدهد.

پیش اگهی میکسوماتوز

گاهی اوقات، این بیماری وسیع ‌تر می ‌شود و غشاهای مخاطی و سایر بافت‌ ها، از جمله چشم ‌ها، بینی، دهان، گوش ‌ها (که اگر معمولاً ایستاده باشند، آویزان می ‌شوند)، ناحیه تناسلی و مقعد متورم می ‌شوند. کل صورت ممکن است بسیار متورم شود و چرک غلیظ از بینی خارج شود.

با توجه به بروز تورم و ترشحات، و این واقعیت که خرگوش ها  فقط می توانند از طریق بینی نفس بکشند، حیوان خانگی تان می تواند با ابتلا به عفونت میکسوماتوز، دچار مشکل در تنفس شود. متأسفانه اکثر خرگوش ها در عرض 14 روز پس از شروع این علائم، می میرند. بنابراین، اقدام درمانی فوری، ضروری است.

در موارد مزمن تر (بسته به سویه ویروس و سطح ایمنی خرگوش)، ممکن است توده ها و ندول ها (میکسوم) در بدن ایجاد شوند. خرگوش های مبتلا به این شکل توده ای از میکسوماتوز، ممکن است زنده بمانند و در برابر ویروس میکسوماتوز، ایمنی ایجاد کنند.

چنین وضعیتی معمولاً در خرگوش ‌های دم  پنبه ‌ای وحشی دیده می‌شود، اما متأسفانه به نظر می ‌رسد که در خرگوش ‌های اهلی (Oryctolagus cuniculus) احتمال کمتری برای بروز این وضعیت وجود دارد. در عوض، اکثر خرگوش‌ های خانگی که مبتلا به میکسوماتوز تشخیص داده می ‌شوند، در نهایت از اشکال حاد این بیماری رنج می ‌برند و می ‌میرند.

روش درمان میکسوماتوز در خرگوش های خانگی

میکسوماتوز، که گاهی به آن میکسی نیز گفته می ‌شود، یک بیماری جدی است که می‌ تواند با چندین نوع علائم مختلف در خرگوش‌ های خانگی ظاهر شود. بنابراین، درمان آن، مهم است. گاهی اوقات، این اختلال به اشتباه به عنوان پاستورلوز تشخیص داده می شود. پاستورلوز، یک عفونت باکتریایی است که می تواند با موفقیت با مصرف آنتی بیوتیک ها، درمان شود.

اما برخلاف این عفونت، میکسوماتوز به راحتی قابل درمان نیست. حتی می تواند برای حیوان خانگی تان، کشنده باشد. بنابراین، ضروری است که اقدامات درمانی لازم را به سرعت انجام دهید.

چگونه از بروز میکسوماتوز در خرگوش خانگی پیشگیری کنیم؟

تنها راه مطمئن برای پیشگیری از بروز میکسوماتوز در خرگوش های خانگی، این است که مطمئن شوید هیچ حشره یا انگلی نمی تواند به محیط زندگی خرگوش شما وارد شود. در واقع مانند بیماری های ویروسی، شما باید احتمال تماس خرگوش با عامل بروز این بیماری را از بین ببرید تا از بروز میکسوماتوز در خرگوش خانگی تان، به طور موثر پیشگیری کنید.

خرگوش خانگی تان را از پشه ها دور کنید.

از مناطق آلوده به پشه دوری کنید و در صورت امکان، خرگوش خود را در داخل خانه نگه دارید. از یک داروی پیشگیری کننده از رشد کک استفاده کنید. استفاده از یک داروی ایمن، برای پیشگیری از آلودگی ‌با کک، مانند سلامکتین، برای خرگوش های خانگی (این موضوع را با دامپزشک حیوان خانگی خود در میان بگذارید. زیرا برای دریافت دارو به نسخه نیاز دارید) ممکن است ایده خوبی باشد.

حتی اگر خرگوش شما هرگز به بیرون از خانه نمی‌‌ رود، انجام این اقدامات پیشگیرانه، می تواند مفید باشد. از آن جایی که حشرات همیشه می توانند راهی برای وارد شدن به داخل خانه تان پیدا کنند. شما نباید اجازه دهید که خرگوش خانگی تان در معرض خطر آلودگی با کک قرار گیرد.

اجازه ندهید خرگوش‌ های خانگی شما با خرگوش ‌های دیگر معاشرت کنند. از مراجعه به هر مکانی که صاحبان، خرگوش‌ های خانگی خود را در آن گرد هم می‌ آورند، خودداری کنید (مخصوصاً اگر شیوع میکسوماتوز در منطقه زندگی شما امری شایع باشد).

خرگوش های بیمار و خرگوش های در معرض آلودگی را قرنطینه کنید.

اقداماتی را برای پیشگیری از انتقال مستقیم بیماری از طریق لباس، غذا و سایر لوازم خرگوش های خانگی‌ تان انجام دهید و یک پشه بند را روی قفس خرگوش قرار دهید. هر خرگوشی را که در معرض یک خرگوش بیمار قرار می گیرد، به مدت 14 روز قرنطینه کنید و آن ها را از نظر علائم میکسوماتوز، تحت نظر بگیرید.

واکسیناسیون را فراموش نکنید.

علاوه براین، شما می توانید خرگوش خانگی خود را واکسینه کنید. واکسیناسیون ممکن است به طور کامل این بیماری را برطرف نکند. اما شدت بیماری را کاهش می دهد و خرگوش های واکسینه شده می توانند بهبود یابند. این واکسن را می توان پس از 6 هفتگی به خرگوش ها تزریق کرد (ایمنی در عرض 14 روز ایجاد می شود) و سالانه یا هر شش ماه یکبار در مواردی که میکسوماتوز شایع است، باید دوز یاد آور آن تکرار شود.

واکسن ضد میکسوماتوز، از سال 2012 به عنوان یک واکسن ترکیبی با واکسن بیماری خونریزی دهنده خرگوش در دسترس است. بنابراین، با انجام واکسیناسیون، از بروز بیماری شدید در خرگوش خانگی تان پیشگیری می کنید. حتی در صورت ابتلا، شانس بهبودی حیوان خانگی تان را به میران قابل توجهی افزایش می دهید.

اگر درباره برنامه واکسیناسیون خرگوش های خانگی، سوالات بیشتری دارید، با یک دامپزشک‌ تماس بگیرید و با او مشورت کنید.

اگر شک دارید که حیوان خانگی تان بیمار است، فوراً با دامپزشک حیوان خانگی خود تماس بگیرید. در مورد سؤالات مربوط به سلامتی حیوان خانگی، همیشه با دامپزشک حیوان خانگی خود مشورت کنید. زیرا آنها حیوان خانگی شما را معاینه می کنند، سابقه سلامت حیوان خانگی را می دانند و می توانند بهترین توصیه ها را برای حیوان خانگی شما ارائه دهند.