ویروس نقص ایمنی در گربه ها
ویروس نقص ایمنی در گربه ها
ویروس نقص ایمنی در گربه ها، باعث سرکوب شدید سیستم ایمنی در گربه ها می شود. این ویروس عامل بیماری ایدز در گربه ها است. خوشبختانه ایدز گربه ها قابل سرایت به انسان نیست. گربه های مبتلا به FIV ممکن است برای مدت طولانی بدون داشتن هیچ گونه علائم بالینی آلوده شوند. اما پس از ظاهر شدن علائم، درمان بیماری دشوار است.
ویروس نقص ایمنی گربه ها همانطور که از نامش پیدا است، با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ارتباط نزدیکی دارد. این بیماری ها تقریبا باعث بروز علائم مشابهی در انسان ها و حیوانات می شوند. از آنجا که FIV به سیستم ایمنی بدن حمله می کند، گربه های آلوده بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های ثانویه هستند.
بیماری FIV در گربه ها ناشی از آلودگی به لنتی ویروس ها است. لنتی ویروس ها سرعت تکثیر آهسته ای دارند به همین علت به آنها ویروس های آهسته رشد یا روتروویروس نیز گفته می شود. ویروس اچ آی وی یکی از مهمترین انواع روتروویروس ها است. ابتلا به این ویروس سیستم ایمنی بدن گربه ها را از بین می برد.
لنتی ویروس ها به سلولهای CD4+ T حمله می کنند. سلولهای لنفوسیت تی، سلول های مهمی هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک کرده و نقش مهمی در حفظ سلامت گربه ها دارند. ضعیف شدن سلول های لنفوسیت تی سرکوب سیستم ایمنی بدن گربه ها می شود. در نتیجه بدن این گربه ها به علت فقدان سیستم ایمنی قوی دیگر نمی تواند با عوامل بیماری زا مبارزه کند.
علائم ویروس نقص ایمنی در گربه ها
علائم FIV در گربه ها بسیار متفاوت است. اکثر علائم بالینی غیر اختصاصی بوده و می توانند با تعدادی از بیماری های دیگر ارتباط داشته باشند. بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر باید گربه خانگی خود را نزد یک دامپزشک ببرید. این مساله در مورد گربه هایی که بسیار اهل دعوا با سایر گربه ها هستند، ضرورت بیشتری دارد. علائم ایدز در گربه ها عبارت است از:
- تب
- اسهال
- افسردگی
- بی حالی
- کم آبی بدن
- کاهش وزن
- تغییرات رفتاری
- کاهش قدرت بینایی
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- هالیتوز (بوی بد دهان)
عفونت FIV می تواند در مراحل و شدت های مختلف ظاهر شود. به طور کلی چهار مرحله عفونت وجود دارد. اما همه گربه ها این چهار مرحله را تجربه نمی کنند. 4 مرحله عفونت FIV در گربه ها عبارت است از:
فاز حاد
مرحله حاد معمولا 1 تا3 ماه پس از عفونت رخ می دهد. برخی از گربه ها ممکن است در این مرحله هیچ علامتی نداشته باشند. در این زمان، ویروس به غدد لنفاوی منتقل شده و در آنجا در داخل گلبول های سفید خون موسوم به لنفوسیت های T تکثیر می شود. سپس ویروس به تدریج به سایر غدد لنفاوی در سراسر بدن سرایت کرده و منجر به بزرگ شدن موقت غدد لنفاوی می شود. این وضعیت اغلب با تب، افسردگی و بی اشتهایی گربه خانگی شما همراه است. فاز حاد عفونت در گربه ها می تواند بسیار خفیف باشد. به همین علت ممکن است صاحب حیوان خانگی این علائم را بی اهمیت بداند. علائم فاز حاد عفونت شامل افسردگی، تب و بزرگ شدن غدد لنفاوی است.
فاز نهفته
پس از مرحله حاد، که عفونت بدون علامت است، بیماری وارد مرحله نهفته می شود. به این معنی که عفونت در حالت غیر فعال در بدن باقی می ماند. این مرحله ممکن است ماهها تا سالها ادامه یابد. در فاز نهفته سیستم ایمنی بدن تضعیف می شود. در این مرحله ممکن است گربه خانگی شما در ظاهر هیچ گونه علائم بیماری را نشان ندهد. در حالیکه برخی دیگر از گربه های آلوده ناهنجاری های عملکردی خون مانند کاهش گلبول های سفید یا افزایش پروتئین خون را نشان می دهند. برخی از گربه ها در این مرحله باقی می مانند و بیماری هرگز به مراحل شدیدتر پیشرفت نمی کند.
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)
با گسترش ویروس از طریق سیستم ایمنی بدن، گربه ها وارد وضعیت نقص ایمنی بدن می شوند. این مرحله اغلب با ابتلا به عفونت های ثانویه همراه است. بیشتر بیماریهای مربوط به FIV ناشی از خود ویروس نیست، بلکه در اثر ابتلا به عفونتهای ثانویه یا مشکلات سیستم ایمنی بدن رخ می دهد. گربه ها در مرحله آخر بیماری ممکن است دچار عفونت های مزمن پوست، عفونت چشم ها، عفونت مجاری ادراری یا دستگاه تنفسی فوقانی شوند. التهاب لثه ها و بیماری های شدید دندانی، معروف به ژنژیووستوماتیت، در گربه های مبتلا به FIV شایع است.
همچنین خطر ابتلا به سرطان و اختلالات خونی ناشی از ضعف سیستم ایمنی در گربه های مبتلا به سندرم نقص ایمنی اکتسابی افزایش پیدا می کند. کاهش وزن، تشنج، تغییرات رفتاری و اختلالات عصبی همگی از علائم ایدز در گربه ها است. شدت این بیماری ها می تواند بسیار متفاوت باشد. مرحله ایدز می تواند سالها پس از عفونت اولیه رخ داده و منجر به عفونتهای ثانویه یا بیماریهای ناشی از نقص سیستم ایمنی شود. علائم در این مرحله اغلب با عفونت ثانویه یا بیماری مزمن همراه است.
فاز پایانی
در مرحله نهایی FIV علائم بیماری بسیار شدید می شوند. سیستم ایمنی گربه ضعیف شده و بدن حیوان دیگر نمی تواند در برابر عوامل بیماری زا مقاومت کند. هنگامی که گربه ها وارد مرحله پایانی می شوند، معمولاً 2-3 ماه بیشتر عمر نمی کنند.
تشخیص ویروس نقص ایمنی در گربه ها
برای تشخیص و درمان به موقع ایدز در حیوان خانگی شما، مراجعه به دامپزشک بسیار ضروری است. دامپزشک ابتدا با معاینه فیزیکی علائم خاصی مانند بزرگ شدن غدد لنفاوی، تب، ناهنجاری در دهان و چشم ها را با دقت بررسی می کند. همچنین دامپزشک در برخی موارد از یک سری آزمایشات برای تشخیص FIV در گربه خانگی شما استفاده خواهد کرد.
در مرحله بعد دامپزشک از گربه شما یک نمونه خون می گیرد. انواع آزمایشات مانند شمارش کامل گلبول های قرمز خون یا مشخصات بیوشیمی انجام می شود. این آزمایشات به دامپزشک کمک می کنند که بتواند احتمال ابتلا به سایر بیماری ها را رد کند. سایر آزمایشات خون شامل سرولوژی، PCR یا جداسازی ویروس است که می تواند به طور خاص برای آزمایش آنتی بادی FIV یا ویروس زنده استفاده شود.
در مورد عفونت های تنفسی در گربه ها اطلاعات بیشتری کسب کنید.
گربه ها چگونه به ویروس نقص ایمنی مبتلا می شوند؟
گربه ها ممکن است در اثر وارد شدن بزاق گربه های آلوده به بدن از طریق زخم یا گزش به FIV مبتلا شوند.
عوامل خطر ابتلا به FIV با شیوه زندگی و فعالیت گربه های خانگی ارتباط نزدیکی دارد. هر نژاد گربه ای ممکن است به این بیماری مبتلا شود. اما این بیماری معمولا در گربه هایی بیشتر است که همیشه در حال دعوا یا گاز گرفتن هستند. گربه های بالغ نر به دلیل شیوه زندگی خود در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به FIV قرار دارند. داشتن زخم بر روی بدن باعث افزایش خطر ابتلا گربه ها به روتروویروس ها می شود. همچنین گربه هایی که در فضاهای باز زندگی می کنند نیز در معرض خطر زیادی برای ابتلا به ویروس نقص ایمنی قرار دارند.
گربه های مثبت که به ویروس نقص ایمنی مبتلا هستند تا زمانی که گربه های دیگر را گاز نگیرند، می توانند در خانه و در کنار سایر گربه ها زندگی کنند. خوشبختانه ویروس نقص ایمنی از طریق مدفوع، ذرات معلق در هوا، تماس های جسمی و یا تماس با موادی مانند پتو و اسباب بازی پخش نمی شود.
بیماری FIV از گربه مادر به بچه گربه ها منتقل می شود. به همین علت بچه گربه ها ممکن است با بیماری FIV متولد شوند. انتقال ویروس به بچه گربه ها معمولا در دوران بارداری یا شیردهی رخ می دهد. این وضعیت به دلیل وجود ویروس در جریان خون مادر است. هرچه گربه مادر حامل ویروس های بیشتری باشد، احتمال انتقال عفونت به بچه گربه ها بیشتر است.
نحوه درمان FIV در گربه ها
گربه های مبتلا به FIV بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های همزمان هستند. به همین علت گزینه های درمانی برای گربه های مثبت FIV بسیار محدود است. در واقع شما با کمک استراتژی های مختلف می توانید گربه خود را تا آنجا که ممکن است سالم نگه دارید.
این استراتژی ها عبارتند از:
- مصرف پروبیوتیک ها
- درمان عفونت های ثانویه
- حفظ هیدراتاسیون مناسب
- مصرف داروهای ضد التهابی
- کنترل انگل (مانند کک و کنه)
- داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی
- رعایت رژیم غذایی مناسب و متعادل
بسیاری از گربه های آلوده به ویروس FIV پس از ظاهر شدن علائم، می توانند به راحتی تا چندین سال زندگی کنند.
چگونه از ابتلا به FIV در گربه ها پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از FIV در گربه ها کار چندان سختی نیست. روش هایی مانند عقیم کردن گربه های نر، محدود کردن دسترسی به فضای خارج از منزل و کاهش نزاع در بین گربه ها خطر ابتلا به FIV را کاهش می دهد.
اگر گربه آلوده به ویروس FIV دارید، باید حتما گربه خود را در خانه نگه دارید. زیرا این کار کمک می کند تا تماس گربه خانگی شما با سایر عوامل بیماری زای عفونی به حداقل برسد. در نتیجه از انتقال عفونت به سایر گربه ها تا حد زیادی پیشگیری می شود. جدا کردن گربه های آلوده و غیر آلوده نیز می تواند خطر انتقال عفونت به گربه های سالم را کاهش دهد. FIV در محیط زیست مقاومت زیادی نداشته و نمی تواند مدت زیادی زنده بماند. همچنین ویروس FIV توسط ضدعفونی کننده های معمولی به راحتی از بین می رود.
واکسن FIV وجود دارد، اما اثربخشی آن در نژادهای مختلف گربه متغیر است. بررسی ها نشان می دهد که استفاده از واکسن FIV در برخی از گربه ها باعث ابتلا به عفونت می شود.
آگاهی از علائم FIV در گربه ها می تواند راهی آسان برای درمان زود هنگام این بیماری باشد.
منابع:
