ورم کردن ماهی آکواریوم

ورم کردن ماهی آکواریوم، به شرایطی گفته می شود که در آن ماهی ها اغلب شکم های بسیار متورم دارند و گاهی اوقات این بیماری به نفخ شکم نیز معروف است. Dropsy یک اصطلاح پزشکی قدیمی برای بیماری است که امروزه به احتمال زیاد ورم یا اسیت نامیده می شود. تورم بافت های نرم در حفره بدن، مانند شکم، به علت تجمع آب و مایعات دیگر رخ می دهد.

ورم کردن ماهی، در واقع مجموعه ای از علائم بر اثر عفونت ناشی از باکتری است که معمولاً در همه آکواریوم ها وجود دارد. در نتیجه، هر ماهی ممکن است در معرض باکتری های ایجاد کننده رطوبت قرار بگیرد. اما ماهی های سالم به ندرت مبتلا به این بیماری می شوند.

ماهی های که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به ورم کردن ماهی قرار دارند. اگر تمام ماهیان موجود در مخزن تحت فشار باشند، احتمال ابتلا این وضعیت در همه ماهی ها وجود دارد. اما ممکن است فقط یک یا دو ماهی بیمار شوند، به ویژه هنگامی که از انتشار باکتری به سرعت پیشگیری شود.

علائم ورم کردن ماهی آکواریوم

در صورت بروز ورم ماهی ها، با پیشرفت عفونت، ممکن است ضایعات پوستی بروز پیدا کند، شکم پر از مایعات و متورم شود، اندام های داخلی آسیب ببینند و ماهی در نهایت بمیرد. حتی با درمان سریع، میزان مرگ و میر زیاد است. درمان موفقیت آمیز این وضعیت بسیار بعید است مگر اینکه عفونت ماهی در مراحل اولیه تشخیص داده شود.

علائم عفونت باکتریایی زمینه ای در ماهی ها می تواند بسیار متفاوت باشد. بعضی از ماهی ها، به طور کلاسیک شکم متورم دارند. اما در برخی از ماهی های دیگر ضایعات پوستی منجر به بروز ورم می شوند، در حالی که برخی دیگر علائم کمی دارند. علائم ناشی از ورم ماهی ها، بسیار متنوع هستند و همین امر، تشخیص علت را دشوار می کند. در بیشتر موارد، ورم ماهی منجر به بروز تعدادی علائم جسمی و رفتاری می شود.

اما به طور کلی، برخی از علائم ورم در ماهی، عبارتند از:

• بی حالی
• ورم شدید شکم
• برآمدگی چشم ها
• چسبندگی باله ها
• امتناع از غذا خوردن
• رنگ پریدگی آبشش ها
• قرمز و متورم شدن مقعد
• قرمزی پوست یا باله ها
• شنا کردن در نزدیکی سطح
• مدفوع کم رنگ و رشته ای
• خمیدگی ستون فقرات و کمر
• زخم های بدن، در امتداد خط جانبی

این علائم به تدریج و با پیشرفت بیماری بروز می کنند. اندام های داخلی به ویژه کبد و کلیه ها.، تحت تأثیر قرار می گیرند. کم خونی رخ می دهد و باعث از بین رفتن رنگ قرمز طبیعی آبشش ها می شود. با پر شدن شکم از مایع، اندام ها به کنار رانده و گاهی باعث انحنای ستون فقرات می شوند.

علل ورم کردن ماهی

عاملی که باعث بروز علائم ورم در ماهی ها می شود، معمولاً باکتری بسیار رایج ایروموناس Aeromonas است. این باکتری، یکی از چندین باکتری گرم منفی است که در بیشتر زیستگاه های آکواریوم وجود دارد. این باکتری ها به عنوان گرم منفی شناخته می شوند زیرا لکه خاصی را که در روش Gram Stain (رنگ امیزی گرم) برای شناسایی گونه های باکتری استفاده می شود، به خود نمی گیرند.

این باکتری ها فقط منجر به عفونت جدی در ماهی می شوند که سیستم ایمنی بدنی ضعیفی دارند. ضعف سیستم ایمنی بدن می تواند در نتیجه استرس ناشی از عوامل مختلفی اتفاق بیفتد، مانند:

• تغذیه نامناسب
• افت زیاد دمای آب
• کیفیت آب نامرغوب
• تجمع آمونیاک یا نیتریت
• استرس ناشی از حمل و نقل

به طور کلی، قرار گرفتن در معرض استرس کوتاه مدت، توانایی ماهی در مبارزه با عفونت را به خطر نمی اندازد. در بیشتر موارد، قرار گرفتن در معرض استرس باید برای مدت طولانی وجود داشته باشد، یا چندین فاکتور استرس باید به سرعت پشت سر هم رخ دهند تا بر سیستم ایمنی ماهی تأثیر بگذارد.

درمان ورم ماهی های آکواریوم

عفونت ناشی از ورم ماهی ها به راحتی درمان نمی شود. برخی از متخصصان توصیه می کنند که برای پیشگیری از شیوع عفونت به ماهی های سالم، همه ماهی های مبتلا باید جدا و قرنطینه شوند. با این حال، اگر عفونت زود تشخیص داده شود و ماهی ها برای درمان مناسب جدا شوند، می توان ماهی های آسیب دیده را نجات داد. درمان در جهت اصلاح مشکل اساسی و ارائه مراقبت های حمایتی از ماهیان بیمار می تواند شامل مراحل زیر باشد:

• ماهی بیمار را به یک “مخزن جدا” منتقل کنید.
• با افزودن بیش از 2.5 قاشق چای خوری نمک Epsom به ازای هر ده گالن آب در مخزن ماهی بیمار، یک حمام نمک ایجاد کنید. سولفات منیزیم موجود در نمک های اپسوم ممکن است به دفع آب اضافی از بدن ماهی که باعث تورم آن شده کمک کند.
• ماهی خود را باغذای ماهی آنتی باکتریال تغذیه کنید. شما می توانید غذای آماده ماهی ضد باکتری تهیه کرده و یا با مخلوط 1٪ غذای ماهی و آنتی بیوتیک مانند کلرومایسیتین یا تتراسایکلین خودتان آن را تهیه کنید.
• به رژیم غذایی ماهی آنتی بیوتیک خود ادامه دهید و 7 تا 10 روز بر علائم آنها نظارت کنید.
• اگر بعد از چندین روز درمان بهبودی مشاهده نشد، آب آکواریوم را با Maracyn Two درمان کنید. این دارو در برابر عفونت های باکتریایی موثر است و از طریق پوست ماهی جذب می شود.
• اگر بعد از ده روز درمان، ماهی شما هیچ نشانه ای از بهبود را نشان نمی دهد یا اگر بدتر شود، ممکن است دلیل ورم باکتریایی نباشد. اگر آنتی بیوتیک ها موثر نباشند و حمام نمک بی اثر باشد، ممکن است کار دیگری نتوانید برای ماهی خود انجام دهید.

قرنطینه و جداسازی ماهی آلوده

انتقال ماهیان آلوده به مخزن دیگر مهم است تا آنها از ماهی سالم باقی مانده جدا شوند. در حالی که ماهیان آسیب دیده قرنطینه شده اند، یک تغییر آب در مخزن اصلی انجام داده و ماهی های باقی مانده را از نظر مشاهده علائم از نزدیک کنترل کنید.

نمک باید دوباره به نسبت 1 قاشق چای خوری در هر گالن آب به مخزن بیمارستان اضافه شود. مقادیر کم نمک موجود در آب، در تعادل اسمزی ماهی با نزدیک شدن شوری آب به شوری خون ماهی کمک می کند. این به ماهی ها کمک می کند تا از آب اضافی موجود در بدن خلاص شوند و باعث دفع آب شوند. اما، نمک زیادی اضافه نکنید زیرا این امر می تواند برای ماهیان آب شیرین ناسالم باشد. مخزن را کاملاً تمیز نگه دارید و هفتگی تغییرات جزئی آب را انجام دهید و در آب جدیدی که به آکواریوم اضافه می شود نمک بریزید.

انواع غذاهای تازه و با کیفیت را برای ماهی بیمار تهیه کنید. اغلب این برای درمان عفونت در مواردی که عفونت خیلی پیشرفته نیست، اگر ماهی هنوز غذا می خورد کافی است. پس از ناپدید شدن علائم، ماهی را برای چند هفته تحت نظر قرار دهید.

اگر ماهی بلافاصله پاسخ ندهد، باید از آنتی بیوتیک استفاده شود. یک آنتی بیوتیک با طیف گسترده به طور خاص برای باکتری های گرم منفی فرموله شده  Maracyn-Two (ماراسین دو)است.  یک دوره 10 روزه برای اطمینان از ریشه کن شدن عفونت ایده آل است، اما شما همیشه باید از نظر مدت و مقدار دوز آن، از دستورالعمل های سازنده پیروی کنید.

چگونه از ورم کردن ماهی پیشگیری کنیم؟

همانند بسیاری از بیماری ها، پیشگیری از درمان بهتر است. تقریباً از همه عواملی که باعث استرس ماهی می شوند تا در معرض عفونت قرار گیرند، می توان پیشگیری کرد. از آنجا که کیفیت پایین آب معمول ترین علت اصلی استرس است، نگهداری مخزن بسیار مهم است. عواملی که باید در خاطر داشته باشید، عبارتند از:

• فیلتر را مرتباً تمیز کنید.
• مخزن را تمیز نگه دارید.
• به ماهی زیاد غذا ندهید.
• رژیم غذایی ماهی خود را تغییر دهید.
• تغییرات آب را به طور منظم انجام دهید.
• از ازدحام بیش از حد مخزن خودداری کنید.
• برای از بین بردن مواد زائد از ته مخزن از خلا شن استفاده کنید.
• برای اطمینان از سالم بودن آب آکواریوم، آب آکواریوم را مرتباً بررسی کنید.
• ظرف یک ماه پس از باز کردن بسته غذایی، از غذاهای پوسته پوسته استفاده کنید.

اگر مخزن به خوبی نگهداری و ماهی ها با رژیم غذایی سالم تغذیه شوند، شیوع عفونت هایی که باعث ورم ماهی های آکواریومی می شوند بعید است.

سخن آخر

ورم کردن ماهی نوعی بیماری است که معمولاً ماهی قرمز و سایر ماهیان آکواریوم آب شیرین را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم این بیماری نسبتاً آسان و قابل تشخیص است زیرا شامل تورم شکم یا در بعضی موارد کل بدن ماهی است. علاوه بر تورم، برخی از فلس های ماهی شما ممکن است تقریباً تا حدی از بدن خارج شوند. ماهی هایی که دچار این وضعیت می شوند نیز ممکن است دچار تغییرات رفتاری شده و بی حال شوند و به جای شنا کردن در حوالی بالای آکواریوم معلق شوند. ماهی های آسیب دیده نیز اشتهای خود را از دست می دهند. حتی ممکن است بعضی از ماهی ها چشمانشان فرورفته باشد یا چشمانشان شروع به تورم و برآمدگی کند.

متأسفانه،  ورم کردن ماهی یک بیماری است که اغلب در ماهی کشنده است و می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. نکته کلیدی در جلوگیری از  ورم کردن ماهی آب، تمیز نگه داشتن آکواریوم و حتی الامکان ماهیان بدون استرس است. اگر به طور اتفاقی ماهی شما دچار  ورم شد، در اسرع وقت برای درمان بیماری اقدام کنید. با این وجود حتی اگر سریع عمل کنید، ممکن است راهکاری برای نجات ماهی خود نداشته باشید. بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که مخزن خود را تمیز نگه دارید به این امید که از بیماری ماهی شما جلوگیری کند.

منابع:

https://www.thesprucepets.com/dropsy-in-aquarium-fish-1381806

https://www.ratemyfishtank.com/blog/what-is-dropsy-and-how-do-i-treat-it